OM AAN DIE BEWEEG TE BLY
deur Majoor Tiaan Crafford
POLISIE-PRAATJIES EN PENSKETSE
Patrolliewerk, hetsy dier-, voet- of voertuigpatrollie is en bly die basis van die Suid-Afrikaanse Polisie waarom en waarop ander verrigtinge gebou word. Ons moet gevolglik aan die beweeg bly en u sal seker nie verder wonder hoekom polisiemanne se broeke agter so maklik blink skuur nie.
Vir die afgelope 70 jaar, dit wil sê vanaf 1913 toe die Suid-Afrikaanse Polisie sy ontstaan gehad het, is miljoene der miljoene kilometers aan patrollies afgelê. Aanvanklik was patrollies rustig daaraan toe te oordeel aan statistiek van 1913 wat onder andere die volgende getalle toon: Perde – 1 948, Muile – 262, Donkies – 44, Kamele – 3, Trapfietse – 244, Skotskarre – 14, Patrolliewaens of te wel “Black Marias” – 7 en Motorkarre – 6. Die misdadigers het egter meer geslepe en vinniger geraak. Soos hulle moes ons ook begin laag vlieg oor die aarde en besit ons tans reeds meer as 10 000 voertuie. Die Suid-Afrikaanse Polisie het selfs in 1968 al die vinniger lewe van spoed beleef deur 3 vliegtuie en 2 helikopters op hul naam te hê.
Naas die perd wat sy eervolle deel in die geskiedenis van die Mag dra, is daar die kameel wat net soveel bygedra het tot die romantiek van die patrollies. Alhoewel die kameel as ‘n uitstekende vervoermiddel in die Kalahari gedien het, was daar altyd ‘n bottel koolteer en ‘n verfkwas byderhand in die saalsak. Om sy pote teen die warm sand te beskerm was dit die teer geverf. Die manikuur in die winter, wanneer die kameel verhaar, was om hom met ‘n hark uit te hark en dan, daarna, met ‘n harde besem by te kom.
Gedurende die Tweede Wereldoorlog het die Suid-Afrikaanse Polisie die eerste polisiemag geword om ‘n motorfietskontingent op die been te bring. Hulle het naamlik in die destydse Abbisinië (Etiopië vandag) geveg en gehelp om Keiser Haile Selassie, die Leeu van Juda, op die troon terug te plaas.
Vir die afgelope 70 jaar, dit wil sê vanaf 1913 toe die Suid-Afrikaanse Polisie sy ontstaan gehad het, is miljoene der miljoene kilometers aan patrollies afgelê. Aanvanklik was patrollies rustig daaraan toe te oordeel aan statistiek van 1913 wat onder andere die volgende getalle toon: Perde – 1 948, Muile – 262, Donkies – 44, Kamele – 3, Trapfietse – 244, Skotskarre – 14, Patrolliewaens of te wel “Black Marias” – 7 en Motorkarre – 6. Die misdadigers het egter meer geslepe en vinniger geraak. Soos hulle moes ons ook begin laag vlieg oor die aarde en besit ons tans reeds meer as 10 000 voertuie. Die Suid-Afrikaanse Polisie het selfs in 1968 al die vinniger lewe van spoed beleef deur 3 vliegtuie en 2 helikopters op hul naam te hê.
Naas die perd wat sy eervolle deel in die geskiedenis van die Mag dra, is daar die kameel wat net soveel bygedra het tot die romantiek van die patrollies. Alhoewel die kameel as ‘n uitstekende vervoermiddel in die Kalahari gedien het, was daar altyd ‘n bottel koolteer en ‘n verfkwas byderhand in die saalsak. Om sy pote teen die warm sand te beskerm was dit die teer geverf. Die manikuur in die winter, wanneer die kameel verhaar, was om hom met ‘n hark uit te hark en dan, daarna, met ‘n harde besem by te kom.
Gedurende die Tweede Wereldoorlog het die Suid-Afrikaanse Polisie die eerste polisiemag geword om ‘n motorfietskontingent op die been te bring. Hulle het naamlik in die destydse Abbisinië (Etiopië vandag) geveg en gehelp om Keiser Haile Selassie, die Leeu van Juda, op die troon terug te plaas.
POLISIE-PRAATJIES EN PENSKETSE
Die aankoop van vervoermiddels was nog altyd as ‘n baie gewigtige transaksie bejeën. So is formeel vanaf die hoogste vlak ‘n Raad van Ondersoek ingevolge artikel 46(1)(9) van die Polisieregulasies vir die 24ste dag van Junie 1947 belê met die doel “dat ‘n sekere donkie van Enkeldoring wat tekoop aangebied is aan die Goewerment van die Unie van Suid-Afrika deur inspekteur J.H. Cloete van die Suid-Afrikaanse Polisie en Goewermentsveearts G.J. de Wet ondersoek en evalueer waarna ‘n mening en aanbeveling oor die onderwerp gegee moet word”. Die Raad bevind dat die donkie, ‘n vaal reun, 6 jaar oud, 8 hand hoog en nie gebrand nie, diensbaar, gesond en geskik vir polisiewerk vir twee pond aangekoop kan word. Aangesien die onderhawige donkie egter nie alleen die waterkar kan trek nie, word verder aanbeveel dat ook ‘n tweede donkie aangekoop moet word. Dieselfde wyse moes gevolg word om die bykomende donkie op Enkeldoring te kry.
Selfs ‘n ondiensbare waterkar van Sustershoek het op paslike wyse gedurende 1956 “op pensioen” gegaan met ‘n brief tot die effek aan die Sekretaris van die Tesourie en afskrifte daarvan aan die Kontroleur en Ouditeur-generaal en die Kommissaris van die Suid-Afrikaanse Polisie.
Die ekonomie van die land het met rasse skrede vooruitgegaan en die polisie het gevolglik ook gemoderniseer. Voet- en fietspatrollie het deels plek gemaak vir voertuie met hoë frekwensie langafstand radio’s, radiotegnici, polisiemotorhawens en ‘n meganiese skool vir die opleiding van werktuigkundiges en motorbestuurders.
Voetpatrollie bly egter steeds die ideale vorm van patrollie. Die voetpatrollieman het nie net ‘n beter waarnemingsposisie nie, maar is voortdurend in noue kontak met die publiek aan wie hulpdienste makliker verleen kan word wat die welwillendheidsaard van die Suid-Afrikaanse Polisie beklemtoon. Voetpatrollie bring jou ook in aanraking met die snaakste dinge onder die son.
Jare gelede was ‘n konstabel alleen ‘n sekere nag op voetpatrollie langs Braamfontein spoorwegstasie. Op die spoorterminaal het ‘n leë passasierswa eenkant gestaan. Om te kyk of alles pluis is, het hy sy rondtediens in die betrokke passasierswa gemaak en op een van die banke net so ‘n bietjie skuins gelê. Die volgende oggend word hy wakker in Potchefstroom. Wat sy verduideliking aan die wyksersant was, weet net hy.
Dan gebeur dit tog te dikwels dat moeders jou ten onregte voorkeer en vra: “Kom maak net gou my driejarige seuntjie bang – hy wil nie sy kos eet nie.”
Eens is ‘n 76-jarige man gearresteer. Onder sy klere was die volgende gesteelde goedere versteek: 2 kartonne sigarette, 4 horlosiebande, 2 pype, 4 brille, 25 boorpunte, 11 sakmesse, ‘n ring, ‘n skeermes en eienaardig genoeg, ‘n huweliksertifikaat!
Met motoriste het jy net sulke ammusante petaljes – soos ‘n vark in ‘n sak wat langs die bestuurder sit en met ‘n skyfie van ‘n “Baked Beans” advertensie op die voorruit in die plek van die motorlisensie.
En dan die jaagduiwels. ‘n Motor wat eendag in dolle vaart deur ‘n ander motor al om die straatblok agtervolg is, kon na ‘n geruime tyd deur die voetpatrolliekonstabel by ‘n stopstraat voorgekeer word. “Wie jaag jou so?” Die konstabel kon seker nie help om te glimlag toe die antwoord vinnig en benoud kom nie: “My vrou”.
‘n Volgende persoon het sy hoë snelheid toegeskryf aan sy eie troue waarvoor hy reeds laat was. Hy moes egter 25 pond van die bruidskat opdok toe vasgestel is dat hy reeds ses maande vantevore in die eg verbind is.
Die lief en leed van elke huis loop dikwels oor tot op die straat.
Die sersant vra ewe belangstellend aan die besopene, wat hy na die aanklagkantoor lei, hoekom hy dan nou so diep in die bottel gekyk het. Met groot begrip moet die sersant toe die volgende aanhoor: “My vrou het vandag 35 hoede en 40 rokke op skuld gekoop.”
Selfs ‘n ondiensbare waterkar van Sustershoek het op paslike wyse gedurende 1956 “op pensioen” gegaan met ‘n brief tot die effek aan die Sekretaris van die Tesourie en afskrifte daarvan aan die Kontroleur en Ouditeur-generaal en die Kommissaris van die Suid-Afrikaanse Polisie.
Die ekonomie van die land het met rasse skrede vooruitgegaan en die polisie het gevolglik ook gemoderniseer. Voet- en fietspatrollie het deels plek gemaak vir voertuie met hoë frekwensie langafstand radio’s, radiotegnici, polisiemotorhawens en ‘n meganiese skool vir die opleiding van werktuigkundiges en motorbestuurders.
Voetpatrollie bly egter steeds die ideale vorm van patrollie. Die voetpatrollieman het nie net ‘n beter waarnemingsposisie nie, maar is voortdurend in noue kontak met die publiek aan wie hulpdienste makliker verleen kan word wat die welwillendheidsaard van die Suid-Afrikaanse Polisie beklemtoon. Voetpatrollie bring jou ook in aanraking met die snaakste dinge onder die son.
Jare gelede was ‘n konstabel alleen ‘n sekere nag op voetpatrollie langs Braamfontein spoorwegstasie. Op die spoorterminaal het ‘n leë passasierswa eenkant gestaan. Om te kyk of alles pluis is, het hy sy rondtediens in die betrokke passasierswa gemaak en op een van die banke net so ‘n bietjie skuins gelê. Die volgende oggend word hy wakker in Potchefstroom. Wat sy verduideliking aan die wyksersant was, weet net hy.
Dan gebeur dit tog te dikwels dat moeders jou ten onregte voorkeer en vra: “Kom maak net gou my driejarige seuntjie bang – hy wil nie sy kos eet nie.”
Eens is ‘n 76-jarige man gearresteer. Onder sy klere was die volgende gesteelde goedere versteek: 2 kartonne sigarette, 4 horlosiebande, 2 pype, 4 brille, 25 boorpunte, 11 sakmesse, ‘n ring, ‘n skeermes en eienaardig genoeg, ‘n huweliksertifikaat!
Met motoriste het jy net sulke ammusante petaljes – soos ‘n vark in ‘n sak wat langs die bestuurder sit en met ‘n skyfie van ‘n “Baked Beans” advertensie op die voorruit in die plek van die motorlisensie.
En dan die jaagduiwels. ‘n Motor wat eendag in dolle vaart deur ‘n ander motor al om die straatblok agtervolg is, kon na ‘n geruime tyd deur die voetpatrolliekonstabel by ‘n stopstraat voorgekeer word. “Wie jaag jou so?” Die konstabel kon seker nie help om te glimlag toe die antwoord vinnig en benoud kom nie: “My vrou”.
‘n Volgende persoon het sy hoë snelheid toegeskryf aan sy eie troue waarvoor hy reeds laat was. Hy moes egter 25 pond van die bruidskat opdok toe vasgestel is dat hy reeds ses maande vantevore in die eg verbind is.
Die lief en leed van elke huis loop dikwels oor tot op die straat.
Die sersant vra ewe belangstellend aan die besopene, wat hy na die aanklagkantoor lei, hoekom hy dan nou so diep in die bottel gekyk het. Met groot begrip moet die sersant toe die volgende aanhoor: “My vrou het vandag 35 hoede en 40 rokke op skuld gekoop.”
Uitgesaai deur die Afrikaanse Radiodiens (SAUK) in die program “In my kontrei”.
DEEL HIERDIE BLAD
